Geitungur er dæmigert skordýr og sýnir glögglega öll helstu útlitseinkenni þess, þ e bol sem skiptist í höfuð, frambol og afturbol Á höfði eru tveir liðskiptir fálmarar og tvö stór augu samsett úr fjölda smáaugna. Á frambol eru þrjú pör fóta og tvö pör vængja en á afturbol eru engir útlimir. Skurn flestra geitunga er svört á lit með gulum röndum og blettum Frá því eru ýmis tilbrigði, mynstrið gjarnan breytilegt eftir tegundum og fleiri litir koma til Tegundirnar eru margar hverjar mjög líkar og stundum er erfitt að greina á milli þeirra.

Geitungar verja sig af hörku með eiturgaddi á afturendanum Margir óttast því geitunga, bæði menn og skepnur Ýmis önnur meinlaus skordýr verja sig með því að líkja eftir geitungum í lit

Geitungar eru félagsskordýr Þeir lifa margir saman í samfélögum sem komin eru út frá einni ættmóður eða drottningu. Geitungar tilheyra ættbálki æðvængna Af þeim eru þekktar um 800 tegundir í heiminum

Eylandið Ísland var til skamms tíma án geitunga Fæstir söknuðu þeirra því mörgum stendur ógn af geitungum En á þessu varð breyting upp úr 1970 Nokkur dæmi frá fyrri tíð eru kunn um geitunga sem slæddust til landsins með varningi en árið 1973 var í fyrsta sinn staðfest að geitungsdrottning hefði byggt sér bú í miðborg Reykjavíkur Um haustið gat hún af sér kynslóð nýrra drottninga.

Fjórar tegundir hafa numið land á Íslandi, en þær eru úsageitungur, holugeitungur, trjágeitungur og roðageitungur

Geitungar eru samfélagsdýr sem byggja bú um starfsemina Í búunum eru þrjár gerðir geitunga, drottningar, þernur og karldýr, auk ungviðis á öllum stigum, egg, lirfur og púpur.

Lífsferill spannar eitt ár Aðeins drottningar lifa þó svo lengi þar sem þær einar liggja í dvala á veturna Ef allt gengur að óskum lifir hver drottning frá hausti til hausts. Drottning vaknar af vetrarsvefni um miðjan maí og byrjar strax að byggja búið Hún verpir fyrstu eggjum sínum strax á fyrsta degi byggingarframkvæmda og heldur varpi áfram eftir því sem hún stækkar búið Eggin klekjast stuttu síðar og drottningin elur lirfurnar þar til þær ná fullum vexti og púpa sig.  Að u þ b mánuði liðnum skríða fyrstu geitungarnir úr púpum en þeir eru þernur sem taka við öllum störfum drottningarinnar nema varpinu. Upp frá þessu taka búin að vaxa hratt, þar sem daglega fjölgar vinnusömum þernum umtalsvert Á miðju sumri birtast fyrstu karldýrin. Þau þekkjast á því að fálmarar þeirra eru miklu lengri en fálmarar þernanna Nokkru síðar koma fram fyrstu drottningar nýrrar kynslóðar.

Karldýrum og drottningum fjölgar þegar líður að hausti. Á sama tíma lýkur framleiðslu á þernum sem smám saman týna tölunni. Það tekur trjágeitung og roðageitung frekar skamman tíma að geta af sér nýjar drottningar eða aðeins um tvo mánuði. Húsageitungur og holugeitungur þurfa mánuði lengri tíma til. þess Í byrjun september hafa bú trjágeitunga tæmst að mestu, en bú húsa- og holugeitunga ekki fyrr en í október. Af þessum sökum vegnar trjágeitungi einnig ágætlega á norðanverðu landinu þar sem sumur eru styttri en sunnanlands.

Karldýr og drottningarnar ungu parast og makast síðsumars og á haustin Þar með lýkur hlutverki karldýranna og þau drepast. Drottningarnar sem hafa móttekið sæði þeirra til varðveislu í sérstökum sáðhirslum finna sér hentugan stað til vetrardvalar, t d í holum í jörðu og veggjum Þær koma sér þar fyrir, hægja á líkamsstarfseminni og sofna.

Þernurnar hafa einnig lokið hlutverki sínu á haustin og drepast. Áður en þær drepast eiga þær það til að veita sjálfum sér lífsins munað í stað þess að þræla öllum stundum fyrir samfélagið sitt Þá sækja þær gjarnan inn í hús í leit að sætindum og þykja þá hvimleiðar.

Búin eru völundarsmíð Bú geitunga eru byggð úr pappírsmassa. Massinn verður til úr viði sem geitungar naga og bleyta upp með munnvatni sínu. Viðinn sækja þeir í alls kyns spýtur, helst ómálaðar, dauðar trjágreinar og stubba af felldum trjám svo dæmi séu tekin.

Að mánuði liðnum bætist drottningunni liðsauki þegar fyrstu afkvæmi hennar hafa náð fullum þroska Vinnusamar þernurnar taka þá til við að stækka búið og að bera mat í lirfur í uppvexti Þernum fjölgar frá degi til dags og búið stækkar hröðum skrefum, þegar hverju pappírslaginu af öðru er bætt utan á það og innstu lögin eru fjarlægð til að auka rýmið inni í búinu fyrir fjölgun klakhólfa.   (heimild: Geitungar á Íslandi – Erlingur Ólafsson)